Soczewki fakijne – kiedy warto rozważyć implantację i jak przebiega zabieg

Soczewki fakijne rozważa się u dorosłych z wysoką krótkowzrocznością lub nadwzrocznością, którzy nie kwalifikują się do laserowej korekcji lub wolą alternatywę. Implantację zwykle proponuje się osobom w wieku około 21–45 lat, przy stabilnej wadzie i prawidłowej anatomii oka. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, trwa krótko, a poprawa ostrości widzenia bywa zauważalna już następnego dnia. Poniżej znajdziesz kryteria kwalifikacji, przebieg procedury i praktyczne wskazówki przed oraz po zabiegu.

Przeczytaj również: Terapia falą uderzeniową a ciąża i karmienie piersią - czy zabieg jest bezpieczny dla kobiet w ciąży?

Kiedy warto rozważyć soczewki fakijne?

Soczewki fakijne są przeznaczone dla osób z wysoką wadą wzroku, u których struktura rogówki uniemożliwia korekcję laserową lub gdy istnieją przeciwwskazania do takiej metody. Najczęściej dotyczy to krótkowzroczności przekraczającej zakresy typowe dla laseroterapii, ale także znacznej nadwzroczności i astygmatyzmu, o ile parametry oka na to pozwalają.

Przeczytaj również: Wpływ wad zgryzu na ogólne zdrowie – dlaczego warto podjąć leczenie ortodontyczne?

Rozwiązanie rozważa się u pacjentów dorosłych z ustabilizowaną wadą (brak istotnych zmian w ostatnim czasie), zwykle w przedziale wiekowym 21–45 lat. Istotna jest ocena przedniej komory oka, gęstości komórek śródbłonka oraz szerokości źrenicy i kąta przesączania. Te elementy decydują o bezpieczeństwie i możliwości wszczepienia.

Warto pamiętać, że jest to metoda odwracalna – w razie potrzeby soczewkę można usunąć. Ma to znaczenie u osób młodych, u których w przyszłości może pojawić się potrzeba zmiany strategii korekcji.

Jak wygląda kwalifikacja do zabiegu?

Kwalifikacja obejmuje kompleksowe badanie okulistyczne i optometryczne. Ocenia się refrakcję w cykloplegii, grubość i krzywiznę rogówki, głębokość przedniej komory, liczbę komórek śródbłonka, ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz dno oka. Na tej podstawie dobiera się moc i model soczewki oraz planuje jej położenie (przednią lub tylną komorę, w zależności od wskazań i budowy oka).

Podczas wizyty omawiane są ograniczenia i możliwe powikłania, w tym ryzyko wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego, zmętnienia soczewki własnej w przyszłości czy konieczność modyfikacji korekcji przy zmianach refrakcji. Informuje się także, że procedura nie stanowi świadczenia gwarantowanego, co wiąże się z kosztem po stronie pacjenta.

Przebieg zabiegu krok po kroku

Zabieg odbywa się w warunkach sali operacyjnej, w znieczuleniu miejscowym (krople znieczulające). Przed rozpoczęciem dezynfekuje się okolicę oka i zakłada jałowe osłony. Operator wykonuje niewielkie nacięcie na obwodzie rogówki, przez które wprowadza zwiniętą soczewkę do przedniej lub tylnej komory. Następnie ustawia implant w zaplanowanej pozycji i stabilizuje go zgodnie z konstrukcją (np. zaczepy w bruździe tęczówkowej lub mocowanie do tęczówki w odpowiednich modelach). Na koniec płucze się viscoelastyk i kontroluje ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Po zabiegu oko zabezpiecza się osłonką. Pacjent pozostaje krótko pod obserwacją i otrzymuje zalecenia dotyczące farmakoterapii miejscowej oraz higieny oka. W pierwszych godzinach możliwe są wahania ostrości, światłowstręt i uczucie ciała obcego, które stopniowo ustępują.

Czego oczekiwać po implantacji?

Poprawa widzenia pojawia się zazwyczaj szybko, często już dzień po zabiegu. Pełna stabilizacja może wymagać kilku tygodni i zależy od indywidualnej reakcji oka. Harmonogram kontroli ustala zespół prowadzący; na wizytach sprawdza się ciśnienie wewnątrzgałkowe, położenie implantu i przezroczystość struktur przedniego odcinka.

Soczewki fakijne umożliwiają korekcję wysokich wad przy zachowaniu naturalnej soczewki własnej, co pozwala na akomodację u młodszych dorosłych. Ważne jest jednak przestrzeganie zaleceń pozabiegowych oraz zgłaszanie się na kontrole w wyznaczonych terminach.

Możliwe powikłania i jak ich unikać

Ryzyko powikłań jest oceniane jako niskie, ale istnieje. Należą do nich m.in. wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, przemieszczenie implantu, zapalenie przedniego odcinka, zmiany w komórkach śródbłonka oraz przyspieszone zmętnienie soczewki własnej. Wczesna diagnostyka i właściwe prowadzenie pooperacyjne ograniczają następstwa tych zjawisk.

Na etapie kwalifikacji analizuje się parametry, które zmniejszają prawdopodobieństwo niepożądanych zdarzeń: odpowiednią głębokość przedniej komory, właściwą średnicę i moc implantu oraz stabilność wady. Pacjent otrzymuje listę objawów alarmowych (ból, nagłe pogorszenie widzenia, nasilone światłowstręt i zaczerwienienie), przy których należy pilnie skontaktować się z placówką.

Praktyczne wskazówki przed i po zabiegu

• Przed zabiegiem: nie noś miękkich soczewek kontaktowych przez kilka dni (twardych dłużej, zgodnie z zaleceniem), przyjdź bez makijażu oczu, poinformuj o wszystkich chorobach i przyjmowanych lekach.
• Po zabiegu: stosuj krople według schematu, chroń oko przed urazem, unikaj pocierania i intensywnego wysiłku w pierwszym okresie, używaj okularów przeciwsłonecznych na zewnątrz.

Najczęstsze pytania pacjentów

Czy soczewkę można usunąć? Tak, procedura jest odwracalna – implant można usunąć, jeśli pojawią się wskazania medyczne lub zmieni się strategia korekcji.

Jaki jest wiek kwalifikujący? Najczęściej kwalifikuje się osoby w wieku około 21–45 lat, przy stabilnej wadzie i prawidłowych parametrach oka.

Czy jest to świadczenie gwarantowane? Nie, pacjent ponosi koszt zabiegu oraz badań kwalifikacyjnych zgodnie z cennikiem podmiotu leczniczego.

Kiedy wraca się do aktywności? Zwykle szybko, jednak konkretne terminy zależą od indywidualnej oceny na wizytach kontrolnych i należy je uzgodnić z zespołem prowadzącym.

Gdzie szukać rzetelnych informacji

Więcej o wskazaniach, kwalifikacji i technikach implantacji znajdziesz w materiałach edukacyjnych poświęconych tej metodzie. Przykładowe omówienie zawiera strona: Soczewki fakijne, gdzie opisano podstawowe zasady doboru i przebieg procedury.